Alacaklı zamanaşımına uğrayan senetler için hakkını nasıl alabilir, neler yapması gerektiğini öğrenmek ister. Çünkü borçludan hakkını almak isterken, süresi geçmiş senetler hak iddiasında bulunup bulunamayacağı konusunda çıkmaza sürüklemektedir. Öncelikle Türk Ticaret Kanuna göre Kambiyo senetleri;
*Poliçe
*Bono
*Çek
olmak üzere üç kısma ayrılmaktadır. Ticaret Kanunda yer aldığından dolayı bu senetler ticari iş sınıfında yer almaktadır. Poliçe, Bono, Çek 3 yılda zamanaşımına uğramaktadır. Düzenlenme tarihinden itibaren 3 yıl geçtikten sonra süresi geçmiş (zamanaşımı) grubuna dahil olurlar. Zamanaşımına uğradıkları andan itibaren ‘’adi senet’’ hükmündedir.
Süresi Geçmiş Senetler Varsa Neler Yapılmalıdır?
İçindekiler
Süresi geçen senetler olduğu zaman 7 örnek ilamsız takip işlemleri başlatılmalıdır. 7 örnek ilamsız icra takibi; alacaklı tarafından takip talebini İcra Müdürlüğüne iletme halidir. İcra Müdürlüğüne alacaklı tarafından talep geldiği andan itibaren ilamsız takip süreci de devreye girmektedir. İlamsız icra takibinde;
*İcra takibinin başlatılması
*icra takibinin kesinleşmesi
*icra takibinde borca itiraz
*Borçlunun malları haczetme durumu
*Borçlu mallarını satılma hali
*Borcun tahsilatı
*Borçlunun üzerine herhangi bir kayıtlı mal varlığının olmaması durumu halleri söz konusu olduğunda ilamsız icra takip işlemleri devreye girmeye başlamış olacaktır. Fakat borçlunun tek bir borcum yoktur beyanında bulunması halinde takibin durdurulmasına neden olacağını söyleyebiliriz.
İtirazın İptali Davası Nedir?
Alacaklı tarafından süresi geçen senetler olduğu zaman ilamsız takip başlatmış olsa bile borçlunun borcum yoktur beyanı takibin sonlandırılmasına neden olacağını belirtmiştik. Fakat takip durdurulduğu andan itibaren alacaklının bu seferde itirazın iptali davasını açması gerekmektedir. Borçlu tarafından itiraz edilerek durdurulmuş olan takibin yeniden başlanması için itirazın iptali davası açılması gerekir. Davanın kabul edilmesi durumunda, borçlu tarafından yapılan itiraz iptal edilirken, takip işlemleri de yeniden devam edecektir.
Alacaklı açısından elinde var olan süresi geçmiş olan senedin tek başına ispatlanması için yeterli bir belge olmadığını belirtmeliyiz. Alacağının ispatlanması açısından fatura, tanık gibi alacağın ispatı açısından yarar sağlayacak olan her şeye başvurulması gerekmektedir. Ayrıca alacaklı tarafından açılan davada, senedin üzerinde borçlunun adının soyadının ve imzasının yer alması senedi ispat vasıtası yapmaz. Dava sırasında dayanak olarak tebliğ edeceği belgelerin hepsinin dosyalar arasında yer alması gerekir.
İcra İtirazın İptali Davası Açılmazsa Ne Olur?
İcra itirazın iptali davası açılmazsa ne olur? kısmı alacaklı açısından önem taşımaktadır. Çünkü alacaklı icra itiraz iptal davasını 1 yıl içerisinde açmadığı zaman daha önce başlatmış olduğu ilamsız takibin düşmesine neden olacaktır. Bu nedenle burada alacaklının itiraz iptal davasındaki süreci geçirmeden gerçekleştirmesi gerekir. Çünkü takip yasal yolarla öğrenildikten sonra 1 yıl için dava açılmazsa takip sonlanmış olur. Alacaklının elinde zamanaşımı olmayan bir senet varsa o zaman Genel mahkemelere başvurularak tahsil davası açma yetkisine sahip olacaktır.
Bursa İcra Avukatı Cihad Günel