Velayet davası açmak için gerekli evraklar neler? Velayet davaları, müşterek çocuğun her sorumluluğunu üstlenmek için açılır. Mahkemeye sunulmak üzere yazılacak dilekçe ile gerçekleştirilir. Aile Hukuku kavramlarından biri olduğu için, Aile Mahkemesine gidilmelidir.
Dava için gerekli evraklardan biri dilekçedir. Bunun dışında hâkimi ikna için deliller de yer almalıdır. Boşanma davaları ile birlikte görülüyorsa, gerekli bir evrak yer almaz. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu içerisinde yer alan maddeler uyarınca velayet çocukların,
- Eğitim-öğretim,
- Bakım,
- Koruma,
- Temsil gibi görevlerini de kapsar.
Bunun yanı sıra ebeveynlerin velayeti altında olan çocukların kişilik ve mallarına dair hakları, ödevleri, yetki ve yükümlülükleri de içine alır.
Anne-baba, evlilik devam ettiği müddetçe velayet hakkını birlikte kullanır. Lakin boşanma ardından eşlerden bir tanesine hâkim tarafından verilebilir. Velayet hakkı, anne ile baba evli değilse anneye aittir.
Velayet Anneye Hangi Durumda Verilmez?
Velayet davaları yapılırken çocuğun yararı esas alınır. Bu nedenle inceleme sonucunda anne mi yoksa babanın yanında mı ruhsal ve bedensel anlamda daha iyi gelişeceği hesaplanır. Gelirden ziyade nasıl bakacağı ele alınır.
Bu açıdan geliri bulunmasa, çalışmıyor olsa bile anneye verilebilir. Lakin aksi durumlar da geçerli olabilir;
- Annenin çocuğu istememesi
- Annenin çocuklara şiddet uygulaması
- Annenin ahlaka uygun bulunmayan yaşam tarı olduğu iddiası
- Annenin çocukları ihmal etmesi
- Annenin akıl hastası olması
- Annenin kötü alışkanlıklarının olması, haysiyetsiz yaşam sürmesi
Çocuğun velayeti hangi durumlarda anneye verilmez sorusuna da bu şekilde yanıt verilebilir.
Velayet Değiştirme Davaları
Velayet davaları değiştirme çerçevesinde de gerçekleştirilebilir. Eğer hak gerektiği gibi kullanılmıyorsa, çocuğun çıkarları tehlikeye giriyorsa diğer ebeveyne geçebilir.
Bunun için müracaat işlemleri, Aile Mahkemesine gidilerek yapılabilir. TMK içinde buna dair şartlar da yer almaktadır.
Anne ya da baba başka bir kişi ile evlenmişse, başka yere gitmişse hâkim resen veya ebeveynlerden birinin talebi üzerine gerekli önlemleri sağlayabilir. Ayrıca şu gibi noktalar da önemli maddeler içindedir;
- Çocuğun velayeti olmayan tarafla, kişisel ilişki sağlamasının önüne geçilmesi
- Çocuğun velayeti olmayan anne veya babaya bırakılması yahut üçüncü kişiyle bırakılması
- Çocuk çıkarlarının gerektirdiği sebepler
- Velayete sahip ebeveynin yeniden evlenmesi
- Velayete sahip ebeveynin başka bir yere gitmesi
- Ölüm ya da velayet görevinin engellenmesi
Bunların dışında velayet davasında çocuğun dinlenmesi de gerçekleştirilir. Yetişkin olmayan çocuklar, 8 yaşın üzerinde ise mahkemede hâkim tarafından dinlenir. Görüşleri çıkarlarına ters değilse önemlidir.
Velayet Değişikliği Davası Hangi Durumlarda Açılabilir?
Velayet davaları sonuçlandıktan sonra, değişiklik ebeveynler tarafından talep edilebilir. Lakin bunun için kişinin durumunda esaslı ve sürekli bir değişiklik olmalı; bu da çocuğun menfaatine zarar vermelidir. Buna,
- Velayet hakkında sahip eşin farklı bir yere gitmesi,
- Velayet hakkına sahip eşin hayatını kaybetmesi,
- Velayet sahibi kişinin başka biri ile evlenmesi,
Gibi konular girer. Ancak farklı nedenler de bulunabilir. Ne var ki durumlardan biri söz konusuyla ancak çocuk menfaati bakımından değişiklik gerekli değilse olumsuz yanıt alınabilir.
Yaş Kriterlerine Göre Velayet
Velayet davaları yapılırken, yaş kriteri oldukça önemlidir. Anne bakımına muhtaç olan bebek ve çocukların, kural bakımından babaya verilmesi uygun değildir. Kriterler ana hatları ile şöyledir;
- 0-3 yaş arası çocukların anne bakım ve şefkatine gereksinim duyduğu kabul edilir. Bu yaş aralığında annenin yaşam tarzı, geliri gibi konular önemsizdir.
- 0-7 yaş arası çocukların daha az anne bakım ve şefkatine gerek duyması sebebiyle, belirli durumlarda anneden alınabilir. Annenin çocuğa bakmadan aciz olması, uyuşturucu madde bağımlılığı, çocuğun sağlığına zarar vermesi ve haysiyetsiz yaşam sürmesi bunlardan bazılarıdır.
- 6-12 yaş arasında tarafların maddi imkanları da önemlidir. Ayrıca çocuk düşünesi de uzman pedagog aracılığıyla alınır. Hâkim, çocuğa daha iyi hayat sunacak olanaklara sahip ebeveyni seçebilir.
- 12 yaş üzeri çocukların kendilerini ifade edebildiği kabul edilir.
Dolayısıyla göre yaşa göre değişiklikler de yer almaktadır. Eğer velayet davaları açmak istiyorsanız, profesyonel avukatlardan yardım alarak istediğiniz sonuçlara kısa sürede ulaşabilirsiniz.